Kilka lat temu w moje ręce trafił dość wyjątkowy model PlayStation, który posiadał nie plastikową, a częściowo metalową tackę, na której osadza się nośnik z grą. Obecnie widok takiej tacki zapewne nie wywołuje już aż tak dużego zaskoczenia, gdyż od jakiegoś czasu można je kupić luzem, ale wówczas była to dla mnie zupełna nowość, która rodziła wiele pytań – Czy tacka ta była oryginalnie montowana w konsolach Sony? Czy ma ona jakąś przewagę nad plastikowym odpowiednikiem? Kiedy i w jakich modelach konsoli PlayStation się pojawiła? I wreszcie dlaczego w ogóle Sony Computer Entertainment zdecydowało się na taką zmianę? Przez wiele lat pytania te pozostawały niestety bez odpowiedzi. Na szczęście niedawno udało mi się wreszcie dokopać do wiarygodnych źródeł, które pozwalają na nie odpowiedzieć i przy okazji rozwikłać kolejną tajemnicę związaną z historią PlayStation.W 1996 roku pierwsza konsola Sony była już dostępna we wszystkich trzech regionach i jej sprzedaż nabierała coraz większego rozpędu. W połowie roku do graczy na całym świecie trafiło ponad pięć milionów konsol, a najgorętszy okres sprzedażowy, a więc końcówka roku, był dopiero przed Sony. Firma musiała więc wspiąć się na wyżyny swoich przerobowych mocy i aby temu sprostać podpisywała umowy z coraz większą liczbą podwykonawców oraz dostawców części niezbędnych do produkcji PlayStation. Konsola składała się z kilkuset elementów, wliczając w to oczywiście układy na płycie głównej i SCE musiało zadbać by nie zabrakło jakiegokolwiek z nich. Zapotrzebowanie na konsole było tak ogromne, że do końca roku firmie udało się sprzedać kolejne pięć milionów egzemplarzy konsol. Wydarzenie to uczczono nawet wyprodukowaniem specjalnego, złotego modelu PlayStation, który obecnie stanowi chyba najbardziej wartościowy okaz ze świata PlayStation.We wrześniu 1996 roku do sklepów w Wielkiej Brytanii, a później w całej Europie, trafiła odświeżona wersja premierowego modelu SCPH-1002 konsoli, w której dokonano wymiany napędu optycznego. Stary laser o oznaczeniu KSM-440AAM został zastąpiony w niej przez jego udoskonalony model, który miał być mniej podatny na zużycie i lepiej radzić sobie z odtwarzaniem sekwencji wideo w grach. Otrzymał on oznaczenia KSM-440ACM i na trwałe zagościł w konsolach sygnowanych numerem 1002. W tym samym czasie do sprzedaży trafiły konsole produkowane w różnych zakładach Sony, z których część posiadała klasyczne i znane wcześniej plastikowe tacki w napędzie, a część zupełnie nowe, otoczone nie plastikowym, a metalowym pierścieniem. W dużej mierze trafiły one właśnie do Wielkiej Brytanii, gdzie sprzedaż konsol na Starym Kontynencie była zdecydowanie największa. Europejski oddział Sony Computer Entertainment nie mógł sobie pozwolić na ewentualne braki konsol w swojej europejskiej stolicy, zatem ściągano je ze wszystkich możliwych źródeł. W związku z tym większość konsol PlayStation spotykanych obecnie w Europie z metalową tacką pochodzi właśnie z Wysp Brytyjskich i ma na pudełku oznaczenie SCPH-1002 z literą B.Konsola PlayStation SCPH-1002 z metalową i plastikową tacką.Wydawać by się mogło, że ta kosmetyczna zmiana w budowie PlayStation nie powinna wywołać większego zainteresowania ze strony brytyjskich graczy, zwłaszcza że poza metalowym pierścieniem wokół tacki, partia tych konsol nie różniła się niczym innym od sprzedawanych w tym samym czasie konsol z plastikową tacką. Stało się jednak zupełnie inaczej, a pojawienie się metalowej tacki wywołało prawdziwą burzę, nie tylko w prasie. Jako pierwsza na jej trop natrafiła redakcja brytyjskiego magazynu PlayStation Power, która na łamach swojego pisma zaczęła domniemywać, że metalowa tacka jest oznaką wyposażenia konsoli w najnowszy i poprawiony napęd. Temat został podchwycony również przez inne magazyny. Bardzo szybko zaczęły pojawiać się głosy niezadowolenia z powodu trzymania w tajemnicy planów dotyczących wydania poprawionej wersji konsoli. SCEE chciało w ten sposób wyprzedać jej starsze partie, jednak wiele osób miało za złe firmie, że wcześniej nie informowano ich o tych planach. Oliwy do ognia zaczęły dolewać również osoby, które w okresie przedświątecznym zakupiły konsolę PlayStation, jednak znalazły w niej nie srebrną, a czarną tackę, uznając że celowo wciśnięto im, jak sądzili model ze starszym napędem.Metalowa tacka w modelu SCPH-1002.Zamieszanie to mogło negatywnie wpłynąć na świetną sprzedaż konsol PlayStation, w związku z czym Sony Computer Entertainment Europe postanowiło działać i zdementować krążące po Wielkiej Brytanii plotki, jakoby to metalowa tacka była wyznacznikiem tego czy dany model konsoli jest w jakimś stopniu lepszy od sprzedawanych w tym samym czasie egzemplarzy z jej plastikowym odpowiednikiem. Wprowadzenie na rynek konsol z dwoma różniącymi się tackami tłumaczono jedynie względami produkcyjnymi, a konkretnie różnymi dostawcami tych komponentów dla Sony i wyjaśniano, że obie tacki gwarantują identyczne możliwości. Sprostowania rewelacji PlayStation Power zaczęły pojawiać się m.in. w brytyjskiej edycji PlayStation Magazine, gdzie już w grudniu 1996 roku postanowiono odnieść się do całej sprawy. O tym jak duże zamieszanie wynikło wówczas z pojawienia się metalowej tacki w konsolach najlepiej świadczy fakt, że na jednym newsie na ten temat nie poprzestano. Również w styczniowym numerze PSM pojawiła się wzmianka na ten temat, a i ona nie ucięła ostatecznie całej sprawy. Dopiero oficjalne oświadczenie SCEE z lutowego numeru magazynu, któremu poświęcono całą stronę ucięło ostatecznie cały temat. Redakcja PSM zatytułowała swój news dość wymownie zwrotem „Don’t panic”, który doskonale pokazuje z jaką sytuacją mieliśmy do czynienia i umieściła w nim w całości oświadczenie SCEE, które brzmiało następująco:„Doszły nas (SCEE) słuchy, że istnieje jakieś zamieszania na europejskim rynku, w odniesieniu do czytnika optycznego (laser CD) instalowanego w konsoli PlayStation. W jednym z magazynów opublikowano ostatnio informację jakoby SCEE miało jakieś problemy z napędem optycznym w swoich konsolach i w związku z tym postanowiło go zmodyfikować. Dodatkowo podano informację, że metodą na rozpoznanie tego czy nasza konsola ma wcześniejszą czy późniejszą wersję napędu jest popatrzenie na materiał z jakiego wykonano jego tackę. Te informacje nie są oparte jednak na faktach i w związku z tym są niepoprawne w założeniach, które rysują. SCEE może potwierdzić, że późniejsza wersja napędu optycznego została wyprodukowana i jest zainstalowana we WSZYSTKICH nowo wyprodukowanych konsolach PlayStation od połowy września 1996 roku. JEDNAKŻE ta późniejsza wersja napędu optycznego była i wciąż jest produkowana zarówno w wersji z czarną, JAK I srebrną tacką. Zatem to czy konsola ma czarną lub srebrną tackę jest tutaj NIEISTOTNE. Dlatego nie ma najmniejszego sensu próbowanie identyfikowania tego w jaki napęd została wyposażona dana konsola po kolorze jej tacki. Powodem dla którego niektóre konsole mają czarne, a inne srebrne tacki jest po prostu inne źródło zaopatrzenia. Bardzo wysoka ilość pojedynczych podzespołów niezbędnych do produkcji takiego produktu jakim jest konsola PlayStation, oznacza że SCEE musi mieć więcej niż jednego dostawcę różnych komponentów oraz materiałów.”Jak widać Sony Computer Entertainment Europe bardzo poważnie podeszło do tematu i swoim oświadczeniem postanowiło zdecydowanie uciąć wszelkie spekulacje na temat tego jakie właściwości niesie ze sobą metalowa tacka. Oświadczenie SCEE ostatecznie zamknęło całą sprawę, choć wydaje się, że mogło pojawić się ono dużo wcześniej. Wystarczyło podesłać rzetelną informację do prasy na temat poprawionego napędu konsoli oraz pojawienia się jego wersji ze srebrną tacką i można by wtedy uniknąć w części tego całego zamieszania. Historia ta doskonale pokazuje, jak nawet najmniejsza zmiana w poszczególnych modelach konsoli, a nawet wewnątrz nich samych, może wywołać skrajne reakcje wśród graczy. Oczywiście konsole PlayStation o oznaczeniu SCPH-1002 ze srebrną tacką nie pojawiły się jedynie w Wielkiej Brytanii i najprawdopodobniej były dostępne również w innych regionach, jednak nie wywoływały one tam, aż tak dużej burzy. Polska prasa nie poświęciła temu zagadnieniu w ogóle miejsca, ale w tamtym czasie byliśmy jeszcze daleko w tyle za Wielką Brytanią. Być może jakieś newsy na temat całego zamieszania na Wyspach przedostałyby się do polskiej edycji PSM, jednak magazyn ten wystartował w naszym kraju dopiero w marcu 1997, a więc już po oświadczeniu Sony, kiedy to cała sprawa zaczęła wygasać. Sony Computer Entertainment Europe wyciągnęło jednak wnioski z całej tej sytuacji i w kolejnych modelach PlayStation postanowiło zaprzestać wyposażania swoich konsol w widocznie różniące się między sobą elementy.Oryginalna, metalowa tacka w konsoli SCPH-1002.Poczynając od modelu SCPH-5502 każda z konsol trafiających do Europy miała już tylko i wyłącznie plastikową tackę. Wbrew pozorom oba rozwiązania nie różnią się między sobą zbyt wiele. Metalowa tacka tak naprawdę ma metalowy jedynie pierścień ją otaczający, natomiast jej środek, podobnie jak w pierwowzorze, jest wykonany z plastiku. Teoretycznie zatem i zgodnie z komunikatami Sony nie powinno być między nimi żadnych różnic w działaniu, jednak wydaje mi się, że metalowa tacka ma pewną przewagę nad swoim plastikowym odpowiednikiem. Nie chodzi nawet o materiał z jakiego wykonano pierścień, ale o wspomniany plastikowy środek, który osadza się na silniczku napędu. W przypadku metalowej tacki nie posiada on wcięć, które w plastikowej tacce czasami sprawiają, że jej poszczególne elementy się wyłamują, odsłaniając jej wnętrze i pomarańczową gumkę znajdującą się w jej centrum. W tym względzie wydaje mi się, że metalowa tacka ma pewną przewagę i trudniej ją uszkodzić, w związku z czym trochę szkoda, że na dłużej nie zagościła w konsolach PlayStation.Oczywiście można obecnie zakupić jej zamiennik, także i w naszym kraju, jednak podobnie jak w przypadku plastikowej tacki, zamienniki te najczęściej są wykonane z dużo gorszej jakości materiału i potrafią sprawić sporo problemów. Myślę, że każdy kto miał styczność z zamiennikami lasera, ściąganymi obecnie z Chin, może potwierdzić, że teoretycznie najprostszy element w całym układzie lasera, a więc tacka zwykle potrafi sprawić najwięcej problemów i albo jest ustawiona na złej wysokości, albo rozpada się wręcz w dłoniach. Niemniej oryginalna, metalowa tacka na pewno odznacza się wysoką jakością, a jej historia dodaje trochę kolorytu do sprzętowego świata PlayStation.