W 1997 roku miało dojść do kluczowego starcia pomiędzy PlayStation oraz Nintendo 64. Zwycięzca tego pojedynku mógł być tylko jeden, dlatego obie firmy postanowiły właśnie na ten rok wytoczyć swoje największe działa. PlayStation miało za sobą kilka lat obecności na rynku i pasmo wielu sukcesów. Konsola bardzo szybko zdobyła serca graczy i objęła palmę pierwszeństwa, doskonale radząc sobie z liczną konkurencją, w tym z dużo bardziej doświadczoną na tym polu Segą. Włodarze z Sony zdawali sobie jednak sprawę, że największe wyzwanie przed PSX miało dopiero nadejść. W połowie 1996 roku do sklepów w Japonii trafiła nareszcie następczyni Super Nintendo Entertainment System w postaci Nintendo 64. Konsola i pierwsze gry na nią zostały bardzo dobrze przyjęte przez graczy i Sony miało prawo obawiać się, że doświadczona konkurencja będzie chciała powtórzyć sukces swoich poprzednich platform do gier – NES oraz SNES i odebrać status lidera Sony. We wrześniu Nintendo 64 zadebiutowało w USA, a w marcu 1997 w Europie. Świat był zatem gotów na wielkie starcie.Sony zdawało sobie sprawę, że pojedynek ten nie będzie łatwy. Nintendo miało większe doświadczenie, renomę oraz mocniejszą konsolę. Mimo to Ken Kutaragi i jego ekipa nie zamierzali schodzić z wcześniej utartej drogi. W tym celu na rok 1997 przygotowano masę rozwiązań dla graczy, które miały przyćmić debiutującą konsolę konkurencji i pokazać światu, że to Sony, a nie Nintendo panuje w świecie konsol. Jednym z najważniejszych była marcowa obniżka ceny konsoli, która sprawiła że w Europie PlayStation można było kupić już nie za 199, ale 129 funtów. W Polsce przełożyło się to na spadek ceny konsoli z 999zł na 699zł! Pod koniec roku do sklepów trafił również najnowszy kontroler Dual Shock, który stanowił doskonałą konkurencję dla analogowego kontrolera od Nintendo 64. Kolejnym ciosem dla Nintendo było pojawienie się w sklepach Final Fantasy VII, a więc gry, która początkowo miała zadebiutować na sprzęcie Nintendo, a która przekonała wielu niezdecydowanych do zakupu PSXa, nie przez przypadek zdobywając tytuł „gry, która sprzedała PlayStation”.To właśnie na polu gier Sony postanowiło przygotować kolejne rozwiązanie, które miało utrzeć nosa konkurencji. Firma zdawała sobie sprawę, że niska cena konsoli może nie wystarczyć aby utrzymać swoją pozycję na rynku, zwłaszcza że cena Nintendo 64 szybko osiągnęła podobny pułap. Postanowiono zatem dokonać kolejnej obniżki cen, tyle że tym razem miała ona dotyczyć już samych gier. Na tym polu Nintendo nie mogło w dłuższej perspektywie rywalizować z Sony, gdyż koszt produkcji gry na kartridżu w porównaniu do płyty CD był dużo większy. Tak też doszło do narodzin Platynowej Edycji gier na pierwsze PlayStation, która swoim zasięgiem objęła topowe tytuły na tę konsolę, sprzedawane w dużo niższej niż normalnie cenie.Platynowa Edycja gier na PlayStation została oficjalnie zaprezentowana przez europejski oddział Sony Computer Entertainment w styczniu 1997 roku. W skrócie była to po prostu budżetowa reedycja najpopularniejszych gier na PSX, która dzięki zdecydowanie niższej cenie miała trafić do jeszcze większej liczby odbiorców. Sony chciało w ten sposób podbić mniej zamożne rynki i zamysł ten okazał się strzałem w dziesiątkę. Tak oto Sony komentowało pojawienie się Platynowej Edycji w prasie:„Platynowa Edycja jest tym, co zawsze chcieliśmy stworzyć. Chcemy rozszerzyć obecność Sony PlayStation na wszystkie rynki. Aby to osiągnąć, musimy zapewnić naszym klientom możliwość zakupu jak największej liczby gier.”Platynowa Edycja oferowała graczom możliwość zakupu wybranych przez Sony gier za połowę ceny, a więc w sugerowanej cenie detalicznej wynoszącej 24,99$, która dość szybko spadła do 19,99$. Dzięki temu tytuły objęte Platyną w Polsce sprzedawano za równowartość 99 lub 109 złotych. Cena ta była na tyle atrakcyjna, że mogła stanowić pewną alternatywę dla pirackiego oprogramowania oferowanego na bazarach, a już na pewno dawała szansę mniej zamożnym graczom na zapoznanie się z biblioteką gier na PlayStation. Pierwszymi grami, które ukazały się w Platynowej Edycji były:Air CombatBattle Arena ToshindenDestruction DerbyRidge RacerTekkenWipeoutJak widać na pierwszy rzut trafiły do niej praktycznie same tytuły startowe konsoli. Nie były to też gry przypadkowe, ale jedne z najlepszych pozycji dostępnych wówczas na PlayStation. Tutaj warto zaznaczyć, że europejski oddział Sony Computer Entertainment (SCEE) określił dość jasne zasady, które dana gra musiała wypełnić aby ukazać się w Platynowym wydaniu. SCEE od samego początku zależało, aby edycja ta swoim zasięgiem objęła jedynie najbardziej popularne gry na PSX. Aby móc dołączyć do tego elitarnego grona dany tytuł musiał być dostępny na rynku minimum rok i musiał sprzedać się w Europie w nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy. Wszystkie te warunki i to z nawiązką spełniło w momencie startu Edycji w styczniu 1997 sześć powyższych gier, z których większość jak Ridge Racer, Tekken czy Wipeout sprzedało się na tamten moment w blisko 300 tysiącach egzemplarzy, a więc trzy razy więcej niż wymagało tego minimum. Sony założyło wydanie w Platynie w 1997 roku mniej więcej trzydziestu gier. Była to ogromna zachęta do zakupu PlayStation, zwłaszcza że konkurencyjne Nintendo nie miało zbyt ambitnych planów wydawniczych na ten rok, a do tego gry na ten system zwykle kosztowały 250-300 złotych.Dużo niższa cena Platynowej Edycji nie była jedynym elementem odróżniającym ją od premierowych wydań gier. SCEE postanowiło nadać całej serii zupełnie nową platynową kolorystykę, zastępując na froncie czarny pasek platynowym zabarwieniem oraz dodając dopisek Platinum poniżej napisu PlayStation. Ponieważ miała to być wersja budżetowa gier to postanowiono w niej również ograniczyć nieznacznie koszty produkcji nośnika z grą. Można to zaobserwować przyglądając się nadrukom płyt tej Edycji, które w porównaniu do wydań premierowych mają jednolitą, pozbawioną kolorów stylistykę, charakterystyczną dla oficjalnych dem Sony, z tą różnicą że tutaj kolor czarny zastąpił srebrny. W zależności od wydania, część gier pokrytych Platyną posiada również cieńszą niż pierwotnie instrukcję, jednak nie jest to regułą. Jej grubość miała związek z miejscem oraz momentem wydania gry. Dzięki temu, że dystrybucja gier na PlayStation wciąż się rozwijała to możliwe było dostosowywanie instrukcji pod konkretny rynek, przez co nie było konieczności w Platynie umieszczać obszernych manuali, z kilkoma wersjami językowymi, tak jak to było na początku, ale drukowano je na nowo w językach używanych w danym regionie. W związku z tym również tylna okładka platynowego wydania była czasami modyfikowana i aktualizowana o nowe informacje. Cała reszta pozostawała w zasadzie niezmieniona i za pół ceny można było otrzymać tytuł w zasadzie oferujący to samo co oryginał.Oczywiście Platynowa Edycja nie była zarezerwowana jedynie dla gier wydawanych przez SCEE. Tak się składa że mógł być nią objęty każdy tytuł, spełniający wspomniane wcześniej wymagania. Nie powinno więc dziwić, że bardzo szybko do startowej szóstki zaczęły dołączać kolejne tytuły pozostałych wydawców takich jak Electronic Arts czy Ubisoft, a konkretnie były to:Road RashPGA ’96Fifa 96Fade to BlackNeed for SpeedRaymanDzięki nim Platynowa Edycja już w połowie 1997 roku oferowała graczom praktycznie po jednym lub więcej tytułów z każdego popularnego wówczas gatunku gier. W kolejnych miesiącach lista ta poszerzyła się o następne tytułu w postaci: Actua Soccer, Loaded, Worms, True Pinball oraz Bust-A-Move 2. Dla wielu z tych gier ich ponowne pojawienie się na rynku w dużo niższej cenie sprawiło, że zaczęły one przeżywać swoją drugą młodość. Platyna okazała się strzałem w dziesiątkę, który sprawił, że na listy sprzedaży zaczęły powracać tytuły obecne na rynku już od dłuższego czasu, bardzo często prześcigając nawet aktualne nowości. SCEE chyba nie zakładało aż tak dużego sukcesu swojego przedsięwzięcia, który najlepiej obrazuje fakt, że blisko jedna trzecia gier sprzedawanych wówczas w Europie na PlayStation należała do Platynowej Edycji. Niektóre gry w niej wydane, jak np. Air Combat sprzedawały się nawet lepiej niż podczas premiery. Nic więc dziwnego, że coraz więcej wydawców chciało dołączyć do tego elitarnego grona. Rodziło to jednak pewne zagrożenie, które na szczęście SCEE udało się szybko wychwycić. Otóż Platynowa Edycja swoją popularność poza ceną zawdzięczała temu, że była również wyznacznikiem jakości. Trafiały do niej po prostu same sprawdzone tytuły na ten system. Aby zachować ten status europejski oddział Sony postanowił pod koniec roku zmodyfikować kryteria dostępu do tego wydania. W prawdzie czas obecności danego tytułu na rynku został skrócony z 12 do 9 miesięcy, ale za to liczba sprzedanych kopii musiała przekroczyć 250 tysięcy, a nie tak jak to było wcześniej jedynie 100 tysięcy. Ta zmiana była konieczna aby zachować status serii i objąć nią jedynie najlepsze tytuły.W 1998 roku do Platynowej Edycji dołączyły takie hity jak Broken Sword, Crash Bandicoot, Destruction Derby 2, Die Hard Trilogy, Porsche Challenge, Ridge Racer Revolution, Soul Blade, Tekken 2 oraz Wipeout 2097, które od razu wywindowały te tytuły w górę jeżeli chodzi o zestawienia sprzedaży. Dzięki temu przykładowo taki Crash Bandicoot w Wielkiej Brytanii mógł powrócić ponownie do TOP10 najchętniej kupowanych gier na tym rynku w tamtym okresie. Także w Polsce Platynowa Edycja miała duży wpływ na sprzedaż gier na PlayStation. Atrakcyjna cena oraz reklama w prasie sprawiły, że także i u nas gry te rozchodziły się jak ciepłe bułeczki. Do końca obecności na rynku pierwszego PlayStation Platynową Edycją zostało objętych ponad 150 gier na ten system. W 1999 roku dolny limit sprzedaży gier kwalifikujących się do objęcia ich Platyną ponownie został zwiększony przez SCEE do 400 tysięcy egzemplarzy. Ostatecznie w jednym źródle znalazłem, że limit ten wyniósł najprawdopodobniej obowiązek sprzedaży miliona gier, choć liczba ta wydaje się przeszacowana i lepiej pozostać przy tych 400 tysiącach. Tak czy inaczej edycja ta miała duży wpływ na pozycję oraz sprzedaż konsoli PlayStation i pozwoliła wielu graczom sięgnąć po tytuły wcześniej dla nich niedostępne z racji ceny. Oczywiście Nintendo starało się zaoferować posiadaczom Nintendo 64 podobne rozwiązanie w postaci edycji o nazwie Player’s Choice, jednak nie było ono w stanie obniżyć ceny aż do 19,99$. Wszystko oczywiście przez koszty związane z produkcją gier na kartridżach. Edycja Player’s Choice na N64 kosztowała 39,95$, a więc była praktycznie dwa razy droższa od Platyny.Tak jak wspominałem wcześniej w większości przypadków gra wydana w Platynie poza makulaturą i nadrukiem nie różniła się niczym innym od premierowego wydania. Wciąż otrzymywaliśmy zatem tę samą grę, tyle że w niższej cenie. Od tej reguły są jednak pewne wyjątki. Niektóre tytuły na PlayStation wydane w Edycji Platynowej różnią się bowiem od oryginalnych wydań również zawartością. Nie było to częste, ale historia zna kilka takich przypadków. Jednym z nich jest gra V-Rally, w której w Edycji Platynowej dodano nowy samochód, a także dodano obsługę kontrolera Dual Shock i wibracje. Podobnie sprawa wyglądała w przypadku Platyny gry TOCA Touring Car Championship, w której to również dodano w porównaniu do pierwowzoru obsługę Dual Shocka i wibracji. Wydawcy nie ograniczali się jednak jedynie do dodawania dodatkowych treści do gier, ale również wykorzystywali reedycję do eliminowania wykrytych po premierze błędów. Doskonałym tego przykładem jest Platynowa Edycja Spyro Year of the Dragon, w której to naprawiono kilka wykrytych po premierze bugów, w tym ten uniemożliwiający zdobycie jajka za wyścig w przypadku jego przedwczesnego opuszczenia. Na szczęście obecnie tego typu błędy dużo łatwiej eliminować, dzięki aktualizacjom przez Internet, choć z drugiej strony wówczas przynajmniej musiano gry dopracowywać w każdym szczególe bo ewentualne błędy po premierze było ciężko wyeliminować.Choć Platyna była dostępna jedynie w Europie to także pozostałe regiony miały jej własny odpowiednik. W Ameryce budżetowa wersja gier na PlayStation nosiła nazwę Greatest Hits, a w Japonii po prostu PlayStation the Best. Pojawiły się one na rynku mniej więcej w tym samym czasie co Platynowa Edycja w Europie i były sprzedawane w cenie 24,99$ (później 19,99$) oraz 2800 jenów. Edycje te różniły się wizualnie od Platyny i to nawet bardzo, ale idea jaka im przyświecała była taka sama, a więc możliwość zaoferowania graczom najlepszych gier na PSX w niskiej cenie. Oczywiście to, że gra ukazała się w Platynie nie oznaczało, że pojawiała się również automatycznie w edycji Greatest Hits czy the Best. W tym przypadku każdy region miał swoją własną listę gier objętych edycją budżetową.Platynowa Edycja odniosła tak wielki sukces, że Sony postanowiło ją powtórzyć w przypadku kolejnych swoich konsol. W 2002 roku Platyną zaczęły pokrywać się gry na PlayStation 2, a w 2006 roku do Platynowej rodziny dołączyły wybrane pozycje na PlayStation Portable. Edycja ukazywała się również przez chwilę na konsoli PlayStation 3, jednak w pewnym momencie Sony postanowiło zmienić jej nazwę na Essentials, porzucając już wcześniej jej wyjątkową kolorystykę. Bez wątpienia to jednak w czasach pierwszego PlayStation i jego następczyni Platynowa Edycja święciła największe triumfy. Obecnie nie jest ona już tak łakomym kąskiem dla kolekcjonerów. Wielu omija ją szerokim łukiem, skupiając się na premierowych i bardziej wartościowych wydaniach. Zasada jest prosta, edycja premierowa zawsze była, jest i będzie droższa od wersji budżetowej, ale to nie umniejsza w niczym temu czym Platynowa Edycja była w tamtym czasie dla wielu graczy w całej Europie, a licząc wydania Greatest Hits oraz the Best również na całym świecie, a dla wielu była wielką szansą zagrania w topowe tytuły z PSX. Także Sony zawdzięcza jej sporo, gdyż niewątpliwie jej pojawienie się w 1997 roku było jednym z kluczowych elementów, które pozwoliły PlayStation utrzymać swój status i przytrzeć nosa konkurencji z Nintendo 64 na czele.
