Wykorzystanie monitorów RGB w retrogamingu

Wykorzystanie profesjonalnych monitorów RGB w retrogamingu jest coraz popularniejsze i choć sprzęt ten jest niełatwo osiągalny w naszym kraju to dla wielu graczy stanowi on idealne rozwiązanie w temacie uzyskania jak najlepszej jakości wyświetlanego obrazu w przypadku starszych konsol do gier. Oczywiście tego typu monitory nigdy nie były tworzone z myślą o konsolach. Większość z nich wykorzystywano jako aparaturę medyczną w szpitalach lub korzystano z nich w studiach telewizyjnych. Ich ceny potrafiły zwalić z nóg i raczej nikt nie myślał by wykorzystywać je do innych niż dedykowane celów. Obecnie używane monitory RGB można kupić za dużo mniejsze pieniądze, oczywiście pod warunkiem że ma się szczęście na nie trafić. W tym przypadku mówimy o monitorach, które z jakiś względów przestały być już komuś potrzebne i zwykle wykonały już swoją pracę. Zapewne w normalnych warunkach po skończeniu swojej misji trafiłyby one na technologiczny śmietnik, jednak dzięki modzie na retro monitory tego typu mają szansę przeżyć swoją drugą młodość.

Największą popularnością wśród retrograczy cieszą się monitory RGB wyprodukowane przez Sony z serii PVM oraz BVM.

Monitory z serii BVM oferują najlepszą jakość obrazu i przede wszystkim dają największe pole do popisu w temacie konfiguracji. Większość z nich – modele BVM-E, BVM-F oraz BVM-G obsługuje standardową rozdzielczość, a więc maksymalnie 480i, chociaż modele z serii BVM-A oraz BVM-D obsługują również wyższe rozdzielczości, w tym 1080i. Monitory te występują najczęściej w rozmiarach 14″ oraz 20″, chociaż te z serii A oraz D są dostępne również w rozmiarze 24″ oraz 32″. Niestety bardzo ciężko na nie natrafić i w porównaniu do mniejszych odpowiedników wyświetlają one obraz w proporcjach ekranu 16:9, a nie 4:3. Najlepszym monitorem z tej serii, do retro zastosowań, jest ten o oznaczeniu BVM-20F1E (BVM-20F1U w Ameryce). Warto pamiętać, że monitory tego typu potrzebują często dodatkowych kart ze złączami lub dodatkowych paneli sterowania, które nie zawsze są w zestawie, więc warto się upewnić czy kupowanemu przez nas egzemplarzowi ich nie brakuje.

Monitory z serii PVM tylko nieznacznie ustępują BVM w kwestii jakości wyświetlanego obrazu. Nie dają też tak dużego pola do popisu w temacie konfiguracji. Mają za to pewną zaletę, a mianowicie dużo łatwiej na nie natrafić, gdyż były i są one powszechnie wykorzystywane w branży medycznej. Monitory z tej serii występują w trzech rozmiarach 8″, 14″ oraz 20″. Oferują jedynie standardową rozdzielczość, a więc maksymalnie 480i. Wyjątkiem są monitory o oznaczeniu PVM-14L5 oraz PVM-20L5, które radzą sobie również z 1080i.

Oczywiście Sony nigdy nie miało monopolu na sprzedaż tego typu monitorów. Wśród nich znajdziemy również produkty takich firm, jak m.in. JVC, Panasonic, NEC czy Ikegami. Oferują one podobne możliwości co monitory Sony, jednak nie są już tak popularne, z racji tego, że nie zawsze mają w standardzie RGB i w związku  z tym czasem trzeba je doposażyć w dodatkowe wejścia i rozwiązania.

Kluczem przy wyborze odpowiedniego monitora poza parametrami powinien być przede wszystkim jego stan. Warto pamiętać, że z racji zastosowania monitory te w pewnych warunkach mogły pracować w zasadzie na okrągło i po kilku / kilkunastu latach pracy mają prawo łapać zadyszkę i szybko ulec uszkodzeniu, a ich naprawa zapewne nie należy do łatwych i tanich. W przypadku wyższych modeli monitorów, takich jak BVM istnieje możliwość sprawdzenia ich dokładnego czasu pracy, w przypadku niższych modeli warto dopytać sprzedawcę o to skąd wziął monitor i do czego był wykorzystywany.

Jak monitory RGB prezentują się w akcji? W porównaniu do klasycznych telewizorów kineskopowych, dla których stanowią najlepszą alternatywą, oferują zwykle jaśniejsze i żywsze kolory oraz wyraźniejsze i grubsze scanlines. Monitory RGB wyświetlają więcej linii zatem obraz generowany w ten sposób jest wyraźniejszy i ostry. Ciężko to opisać słowami, najlepiej popatrzeć na screeny porównujące jakość obrazu konsoli podpiętej do telewizora CRT przy wykorzystaniu kolejno kabla antenowego, kompozytowego, S-Video oraz RGB do obrazu generowanego w tym konkretnym przypadku przez monitor RGB z serii PVM (ostatni screen). Oczywiście nas w dużej mierze interesują przede wszystkim dwa ostatnie screeny, na których wyraźnie widać przewagę monitora RGB.

Oczywiście tego typu porównania nie oddają w pełni wszystkich różnic, gdyż te ciężko ująć obiektywem aparatu lub przechwytując jakimś zewnętrznym urządzeniem. Najlepiej ową wyższość monitorów RGB nad resztą stawki zaobserwować na żywo, pod warunkiem, że się ma taką okazję, lub po prostu uwierzyć ekspertom, którzy w tym temacie nie pozostawiają raczej złudzeń, które urządzenie gwarantuje lepszą jakość. Warto obejrzeć również poniższy materiał wideo na ten temat.

Mimo wyższości monitorów RGB nad resztą stawki należy pamiętać, że nie jest to rozwiązanie dla każdego i nie każdy będzie umiał wykorzystać w pełni ich potencjał. Po pierwsze aby osiągnąć na nich idealny obraz należy odpowiednio je skonfigurować, a to wymaga jednak pewnej wiedzy. Opcji konfiguracyjnych w przypadku tego typu monitorów jest mnóstwo i nie każdy będzie w stanie je ogarnąć, chociaż warto dodać, że w internecie można znaleźć poradniki, które w tej materii powinny trochę ulżyć nowicjuszom. Kolejną kwestią jest sprawa okablowania. W tym przypadku trzeba będzie wyposażyć się w najlepszej jakości kable RGB do poszczególnych konsol (skoro mamy iść w jakość to nie ma co tutaj oszczędzać), a czasami również w specjalne adaptery, jak np. te pozwalające podpiąć kabel RGB do złącz BNC, które są najczęściej wykorzystywane w tego typu monitorach. To generuje dodatkowe koszty na które nie każdy będzie mógł sobie pozwolić. Ostatnią kwestią o której warto pamiętać jest fakt, że monitory RGB nie nadają się do każdej retro konsoli. Większość z nich wspiera rozdzielczości 240p oraz 480i, a więc idealnie nadają się do takich konsol jak PlayStation, Sega Saturn, SNES czy NES i Nintendo 64 (najlepiej po przeróbce na RGB). W przypadku nowszych konsol, a więc mowa o szóstej generacji, najlepszą jakość uzyskamy w grach, które obsługują rozdzielczość 480i, ale warto pamiętać, że niektóre z nich wspierają również 480p, z którymi monitory RGB mogą już mieć problem i w związku z tym lepszą jakość w tym przypadku może zaoferować po prostu telewizor/monitor i kabel Component lub VGA.

Podsumowując, monitory RGB nie są rozwiązaniem dla wszystkich. Ich wyższość nad telewizorami CRT lub LCD z wykorzystaniem skalerów pokroju Framemeistera, o których nie wspominaliśmy, docenią przede wszystkim osoby zafiksowane na punkcie jakości obrazu i mające o tym szersze pojęcie. Warto pamiętać, że swoją popularność monitory RGB zawdzięczają przede wszystkim Amerykanom, którzy jako pierwsi je docenili. Tyle, że poniekąd nie mieli oni wyboru, gdyż w porównaniu do Europy w Ameryce telewizory kineskopowe w standardzie nie wspierały RGB przez co większość graczy zmuszona była do gry przy wykorzystaniu kabla kompozytowego. Niewielka dostępność telewizorów z RGB zapewne wymusiła na graczach poszukiwanie alternatyw, którymi okazały się właśnie monitory RGB. Ich wartość w retro zastosowaniu szybko doceniono również w pozostałych regionach, w tym w Europie. Bez wątpienia pod względem jakości obrazu nie mają sobie one równych, ale ich cena, dostępność i złożoność konfiguracji sprawiają, że wiele osób może świadomie zrezygnować z ich zakupu. Takim osobom powinien w zupełności wystarczyć dobry telewizor CRT, który w odpowiednich rękach może zagwarantować zbliżone doznania, o czym za niedługo przeczytacie na Strefie.

Jeżeli interesuje Cię temat monitorów RGB to polecam dołączyć do naszego forum i zajrzeć do Strefy obrazu, a także w te miejsca:

Informacje na temat monitorów RGB i ich wykorzystania w retrogamingu

Szczegółowe dane różnych monitorów wraz z instrukcjami

Świetny kanał na YT poświęcony zagadnieniom związanym z jakością obrazu

Źródła zdjęć wykorzystanych kolejno w artykule 1 2 3 4 5 6

Podziękowania dla forumowiczów @bms @Namingway oraz @Mitsu za dokształcenie mnie i innych użytkowników forum Strefy w temacie monitorów RGB i jakości obrazu.