„The PlayStation Book” to specjalna publikacja w całości poświęcona pierwszej konsoli Sony, która została wydana przez redakcję brytyjskiego magazynu Retro Gamer w sierpniu 2015 roku jako ukoronowanie 20lecia obecności PlayStation na tamtejszym rynku. Mimo iż tytuł tej publikacji sugeruje nam, że mamy do czynienia z książką, tak naprawdę jest to bardziej magazyn, zbliżony do standardowych wydań Retro Gamera, tyle że poświęcony tylko jednej platformie. Nie była to zresztą pierwsza tego typu publikacja, gdyż już wcześniej Retro Gamer przygotował podobne opracowania m.in. dla fanów Nintendo Entertainment System czy Sega Mega Drive. Tym razem przyszła kolej na miłośników PlayStation. Nie była to też zupełna nowość na rynku wydawniczym, gdyż tak naprawdę „The PlayStation Book” w dużej mierze stanowi zbiór tekstów, które na przestrzeni lat pojawiły się już na łamach Retro Gamera, a przy okazji 20lecia PlayStation postanowiono do nich po prostu wrócić, zredagować na nowo i zaprezentować w jednej publikacji, kosztującej w tamtym czasie niecałe dziesięć funtów (9,99).„The PlayStation Book” Second Edition (2017)Magazyn rozpoczyna się działem poświęconym w całości historii konsoli PlayStation oraz temu jak doszło do jej powstania. Fani historycznych zagadnień mogą tutaj poczuć jednak duży niedosyt, gdyż cała historia powstania PlayStation została opisana dość lakonicznie, bez wchodzenia w szczegóły i zajmuje zaledwie sześć stron. Mimo to autorom udało się zawrzeć w niej najważniejsze dla losów PlayStation etapy, poczynając od współpracy z Nintendo, poprzez rozbrat obu firm, a kończąc na premierze konsoli w Japonii oraz w pozostałych regionach. Dział ten zawiera też kilka ciekawostek, archiwalnych zdjęć oraz adresy stron stanowiących wówczas najlepsze źródło informacji na temat pierwszego PlayStation. Kolejny dział poświęcony jest temu jak PlayStation zrewolucjonizowało świat gier i z czym musiało się w tamtym czasie mierzyć. Tekst ten jest również ciekawy i bogato ilustrowany, a przy okazji uzupełniany cytatami różnych osób z branży gier. Wieńczy go lista 20 najważniejszych momentów w historii PlayStation, która wykracza nawet poza żywot PSXa i dochodzi do czasów współczesnych. I tutaj dochodzimy niestety do końca, jeżeli chodzi o działy poświęcone samej konsoli. Stanowią one zaledwie 10% całej publikacji i wydaje się, że mogłoby ich być tutaj trochę więcej. Co zajmuje zatem pozostałe 90% magazynu? Gry, gry i jeszcze raz gry. W zasadzie na ok. 150 stronach magazynu, ze wszystkich 164, znajdziemy teksty poświęcone najróżniejszym grom, wydanym na przestrzeni lat na PSX, które można podzielić na dwie grupy. Pierwszą obejmują różnego rodzaju przeglądy gier i zbiorcze teksty na ich temat. Znajdziemy tutaj TOP10 obowiązkowych pozycji dla posiadaczy PlayStation; TOP25 najlepszych gier na ten system, według czytelników Retro Gamera; listę 20 najlepszych gier na PSX, które być może nie są znane szerszej publiczności; a także wykaz gier, które zasługują na uwagę, ale z racji np. niedostępności poza Japonią, nie są znane graczom w Ameryce czy w Europie. Redakcja magazynu postanowiła także sprawdzić jak z perspektywy czasu zestarzały się tytuły startowe konsoli i co by nie mówić, większość z nich nie za dobrze zniosła tę próbę czasu. Oczywiście tego typu zestawienia są budowane na podstawie czysto subiektywnych opinii i wielu pewnie nie zgodzi się z nimi, ale to nie one na szczęście stanowią główny atut „The PlayStation Book”. Ten skrywa się w drugiej grupie tekstów, poświęconych już w całości konkretnym tytułom na PlayStation. Są to oczywiście przedruki różnych artykułów z Retro Gamera, zredagowane na nowo i udostępnione w bardzo atrakcyjnej dla oka formie. Znajdziemy tutaj historię powstania i rozwoju w zasadzie każdej liczącej się marki, związanej z PSX, a więc teksty poświęcone Final Fantasy, Parappa the Rapper, Grand Theft Auto, Resident Evil, Silent Hill, Tony Hawk’s Pro Skater, Crash Bandicoot, Time Crisis, Wipeout, Metal Gear Solid, Croc: Legend of the Gobbos, Gran Turismo, Dino Crisis, Hogs of War, Oddworld, Medal of Honor, Tomb Raider, Castlevania, Dancing Stage Euromix, czy wreszcie Ridge Racer. W zależności od gry poświęcono im od dwóch do nawet kilkunastu stron, na których zwykle znajdziemy historię powstania pierwszych odsłon każdej z tych serii, a także losy ich kolejnych części. W tym ostatnim przypadku magazyn często wykracza poza czasy PSX i uwzględnia również kolejne odsłony danych gier z innych platform. Jest to o tyle fajne, że mimo dość lakonicznych opisów, znajdziemy tu informacje na temat np. najważniejszych zmian w każdej z odsłon serii, dzięki czemu łatwo zobaczyć jak na przestrzeni lat ona ewoluowała. Osobiście tematyką gier interesuję się mniej niż zagadnieniami historycznymi czy sprzętowymi, związanymi z PlayStation. W związku z tym bałem się, że magazyn nie do końca mnie zainteresuje, ale muszę przyznać, że teksty o grach są na tyle ciekawe, że moje obawy okazały się bezzasadne. Przede wszystkim nie są to typowe recenzje, ale artykuły budowane w dużej mierze na wywiadach z twórcami gier, przez co pełne są one ciekawostek, cytatów i informacji o grach, które niekoniecznie znajdziemy w dziesiątkach recenzji w sieci czy na YouTube. Jednocześnie każdy tekst jest spójny i bardzo dobrze się go czyta, oczywiście pod warunkiem, że się zna język angielski w miarę dobrze. W tym względzie w mojej ocenie „The PlayStation Book” wypada zdecydowanie lepiej niż recenzowana jakiś czas temu na Strefie „Antologia PlayStation”. Z tekstów o grach możemy dowiedzieć się m.in. o tym że początkowo Lara miała mieć na nazwisko Cruz, a nie Croft, a pierwszy Ridge Racer miał być osadzony w świecie Formuły 1, silnik z gry Croc: Legend of the Gobbos posłużył do powstania takich gier, jak obie części Harrego Pottera czy choćby Alien Resurrection, a inspiracją dla powstania Hogs of War był film Babe – świnka z klasą. Tego typu ciekawostki, podparte często cytatami twórców, sprawiają, że magazyn „The PlayStation Book” stanowi ciekawe źródło informacji o grach w nim opisywanych. Z minusów natomiast warto wspomnieć, że kilka gier opisanych w tym dziale, zostało potraktowanych bardzo po macoszemu i w zasadzie wydaje się, że zostały one dodane szybko i na siłę, tak by ktoś nie zarzucił redakcji, że o nich nie wspomniano. Taki los spotkał takie tytuły jak Parappa The Rapper, Metal Gear Solid oraz Gran Turismo, którym poświęcono zdecydowanie zbyt mało miejsca. Jednym z największych atutów całego magazynu jest za to jego oprawa graficzna. Z wszystkich artykułów aż bije koloryt, a każdy tekst jest bogato ilustrowany nie tylko screenami z gier, ale przede wszystkim dodatkowymi zdjęciami oraz infografikami. Czasami warstwa wizualna wydaje się dominować nad tekstem, ale w większości przypadków sprawia, że całość nie tylko dobrze się czyta, ale również ogląda. „The PlayStation Book” wydano w formacie A4, odrobinę szerszym od standardowego, na dobrej jakości papierze, który sprawia, że umieszczone w magazynie grafiki wyglądają bardzo dobrze i są czytelne, a jedynie ich podpisy mogłyby być czasami bardziej wyraziste.Co ciekawe istnieją dwa wydania „The PlayStation Book” które różnią się nieznacznie między sobą i warto o tym pamiętać przy zakupie. Pierwsze wydanie powstało w sierpniu 2015 roku, a omawiane tutaj trafiło do sklepów dwa lata później. Początkowo myślałem, że to klasyczny dodruk, jednak porównując oba wydania zauważyłem pewne różnice. Przede wszystkim wydanie z 2015 roku ma nie 164, ale 180 stron i opisano w nim więcej marek, kluczowych dla historii PlayStation, a więc dodatkowo losy takich serii jak Tekken, Die Hard Trilogy, Vib Ribbon, The Divide: Enemies Within, Twisted Metal oraz Destruction Derby. Także niektóre teksty o pozostałych seriach różnią się od wydania z 2017 roku i albo mają inne tytuły, albo oprawę, albo czasami są po prostu krótsze. W nowszym wydaniu opisano dodatkowo tylko jedną grę, której zabrakło w pierwowzorze, a mianowicie Croc: Legend of the Gobbos. Ponadto kilka artykułów rozbudowano, a część zaktualizowano o nowe odsłony serii, wydane po 2015 roku. Pierwsze wydanie wydaje się być bardziej kompletne, ale oba zasługują na uwagę. Na szczęście można je dość łatwo rozróżnić po okładce, na której w starszym wydaniu zobaczymy napis że celebruje ono 20lecie PlayStation – „Celebrating 20 year of PlayStation”, natomiast w nowszym dodano do niego już słowo „over”. Nowsze wydanie posiada również kod kreskowy na okładce oraz logo nowego wydawcy, więc nie powinno być problemu z rozróżnieniem obu edycji magazynu. W sumie ciekawe dlaczego zdecydowano się na aż takie rozróżnienie obu wydań. W 2016 roku nastąpiło przejęcie wydawnictwa Imagine Publishing, które od 2005roku wydawało Retro Gamera przez Future Publishing i być może ta zmiana miała właśnie wpływ to tę różnorodność.Z lewej pierwsze wydanie z 2015 roku, a z prawej wydanie drugie z 2017 roku. „The PlayStation Book” to na pewno pozycja warta uwagi, szczególnie dla osób, które lubią poczytać o grach na pierwsze PlayStation, a niekoniecznie o samej konsoli czy jej historii. Zapewne osoby czytające Retro Gamera regularnie nie znajdą tu zbyt wiele nowych materiałów, ale za to cała reszta na pewno doceni to specjalne wydanie magazynu, w całości poświęcone PSXowi. Oczywiście nie znajdziemy go w sprzedaży w Polsce, tylko musimy go szukać na Wyspach. Nie jest to takie łatwe gdyż większość nakładu się już chyba wyczerpała, ale z tego co widzę można go znaleźć na ebayu lub w niektórych brytyjskich serwisach z prasą w cenie w okolicach tej z okładki (9,99), tyle że bez kosztów wysyłki do Polski. Na szczęście można też skorzystać z wersji cyfrowej, która kosztuje 9 funtów i w ten sposób uniknąć wysyłki. Skan magazynu znajdziemy też bez problemów w sieci w wersji PDF, jakby ktoś chciał przejrzeć przed zakupem, ale najlepiej chyba mieć go w swojej biblioteczce, zwłaszcza że tego typu pozycji nie ma za wiele i w zasadzie recenzje wszystkich możecie znaleźć już na Strefie.Zachęcam do obejrzenia mojej wideoprezentacji „The PlayStation Book” na kanale Strefy na YouTube.